5 کارکرد ذهن آگاهی چیست | تکنیک ها، فواید و مضرات آن
مفهوم ذهن آگاهی چیست؟
ذهن آگاهی یعنی ما چقدر حواسمان به خودمان و اتفاقات اطراف است. وقتی صحبت از اتفاقات به میان میآید اکثر افراد به مسائلی فکر میکنند که در اخبار و شبکههای اجتماعی به عنوان موضوع روز مورد بحث هستند. اما همانطور که همه میدانیم این مسائل به سرعت با موضوع دیگری جایگزین میشوند. مسائلی که دانستن و ندانستن آنها در دراز مدت بر کیفیت زندگی شخصی ما تاثیر مهمی ندارند.
اتفاقات مهم در این تعریف همان اتفاقات بدیهی روزمره و در لحظه است که برای هر کس کاملا منحصر به فرد است و تحت تاثیر احساسات، انگیزهها و هیجانات هستند.
آشنایی با 3 ویژگی ذهن آگاهی
- توجه قلبی و ذهنی در لحظه حال
- عدم قضاوت درباره هر آنچه اتفاق میافتد
- هدایت دریافتهای احساسی و ذهنی
این سه ویژگی میتواند بیانگر مسیر کلی برای فهم این باشد که ذهن آگاهی چیست. بنابراین هر چه بتوانید مسائلی که توجهتان را در لحظه جلب کرده در یک راستا قرار دهید و آنها را همسو کنید در آگاهسازی ذهن آشفته و درهم و برهم خود موفقترید.
ذهن آگاهی یا مایندفولنس
در طول روز بارها و بارها در شرایطی قرار میگیریم که نیاز به تصمیمگیری داریم و از آنجایی که تصمیمات زندگیتان را میسازند لازم است بدانید که چه مواردی بر کیفیت تصمیمگیریهایتان اثرگذارند. یک عامل موثر بر تصمیمات افراد “زیستن در لحطه اکنون” است. هر چه در این مورد توانمندتر باشید در مواجه با اتفاقات و دریافتها فرصت قضاوت نخواهیدداشت. زیرا کسی که کاملا به اکنون مسلط و آگاه است به سراغ یافتههای قبلی نمی رود.
اگر برایتان سوال پیش آمده که درک و برداشتهای قبلی چه ربطی به قضاوت دارد کمی فکر کنید.
چه زمانی قضاوت می کنیم یا بهتر است بگوییم چطور قضاوت می کنیم؟
ما تجارب و داده ها و یافته ها و ادراک قبلی از یک اتفاق را در ذهن ذخیره میکنیم و هنگام تصمیم گیری در شرایط مشابه به آنها رجوع میکنیم.
هدف مایندفولنس یا ذهن آگاهی چیست؟
ذهن آگاهی چیست؛ آنچه مایندفولنس سعی دارد روشن کند. اینکه بدانیم ما در هر لحظه موجودی جدید با درک متفاوت هستیم که اگر از آن آگاه نباشیم در واقع همان موجود روزهای قبل هستیم.
بنا به افزایش اهمیت آگاهی ذهن دانشمندان غربی مانند جوزف گلدشتاین ،جک کورن فیلد و شارون سالزبرگ با جدیت این موضوع را دنبال میکنند. مثلا دکتر جان کاباتزین از محققینی است که تاثیر ذهن آگاهی در تسکین و کاهش استرس بررسی کرده است. اهمیت این مساله تا حدیست که ردپای آن را در تمام علوم و هنرها از جمله انواع رقص زنان میتوان دید.
تاریخچه ذهن آگاهی
ذهن آگاهی ریشه در چین، تبت، هند و ایران و بسیاری کشورهای دیگر دارد. اگرچه واژه دهن آگاهی در آن زمان کاربرد نداشته، با نگاهی اجمالی به ادبیات فارسی با ابیات و روایات بسیاری با مضمون ذهن آگاهی مواجه میشویم.
همچنین توصیه ادبا، شعرا و دانشمندان ایرانی به زندگی در لحظه بیانگر حضور پررنگ این مفهوم در فرهنگ ایرانیست. برای مطالعه بیشتر در آثار خیام، مولوی و عطار جستجو کنید.
ذهن آگاهی با رویکرد امروزی به صورت مستند و مستقیم در دهه 1970 در کلینیک کاهش استرس یک مرکز پزشکی در ماساچوست مطرح گردید. در اواخر دهه 1980 و اوایل 1990 با تلفیق رفتاردرمانی و شناختدرمانی رویکرد جدیدی در حوزه روان درمانی باز شد که تاکنون بسیاری از یافتههای شناختی- درمانی بر این اساس بسط و توسعه یافتند تا به برداشت دقیقتری از اینکه ذهن آگاهی چیست، برسند.
در دههی ۱۹۹۰ مارک ویلیامز، جان تیزدیل و رینالد سیگال روشی برای کمک به افرادی که درگیر افسردگی بودند را معرفی کردند. کابات زین در کلینیک کاهش استرس تمرین آرامش ذهنی همراه با حضور ذهن را به مراجعینش میداد. بنای کاهش استرس با حضور ذهن و ذهن آگاهی از آن زمان شکل گرفت. نتایج آن تحقیق نشان داد بعد از ده هفته برنامه مدیتیشن مبتنی بر ذهن آگاهی ۶۵ درصد افراد تحت آزمون ۳۳ درصد کاهش درد داشتهاند.
اثرات عمده کاهش درد این برنامه در دورههای پیگیری ۵/۲، ۴ و ۷ ماهه ادامه یافت. همچنین خلق بیماران با استفاده از همین روش مورد ارزیابی قرار گرفت که نتایج حاکی از 50 درصد کاهش درد در ۷۶ درصد از افراد تحت آزمون در پایان برنامه ده هفتهای بود. در یک مطالعه جدیدتر (کارمودی و همکاران) در ۲۰۰۸ برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR) را بر سطوح ذهن آگاهی ثبت کردند و مداخله ذهن آگاهی باعث کاهش ۵۰ درصد اضطراب و ۲۸ درصد علائم جسمانی شده بود.
در سال ۱۹۹۲ تیزدل و ویلیامز برای درمان، پیشگیری و جلوگیری از بازگشت افسردگی اقدام کردند و رویکرد شناختی–درمانی بر اساس ذهن آگاهی را معرفی کردند.
افراد در طی ذهن آگاهی یاد میگیرند تا افکار و احساسات خود را بدون قضاوت مشاهده کنند و در مواجه با اتفاقات ذهنی که در رفت و آمد هستند، درگیر نشوند.
در دو دهه اخیر درمانهایی بر پایه ذهن آگاهی در هر دو وجه جسم و ذهن انجام شده است. به طور مثال از این روش در رقص درمانی نیز استفاده میشود.
بررسی فواید ذهن آگاهی
همه ما میدانیم که ذهن فرمانده بدن است و بدن مطابق دستورات ذهن رفتار میکند لذا ذهن آگاهی و توجه به آن در لحظه حال بیقضاوت و رها باعث قدرتمندی ذهن میشود. در نتیجه ذهن آگاه قادر است پیامهایی به بدن بدهد و آن را به سمت هارمونی سوق دهد.
برای درک بهتر اینکه ذهن آگاهی چیست و چه کاربردی دارد از مهندسی معکوس استفاده میکنیم و با این سوالات شروع میکنیم:
- چقدر حسهایی که در بدنمان وجود دارد را میشناسیم؟
- چند بار تا به حال پیش آمده که در شناخت احساستان اشتباه کردید مثلا هیجان زده بودید اما آن را با ترس اشتباه گرفتید؟ در هر دو احساس علائم فیزیکی مشابهی مانند تعریق و تپش قلب و تکانهای بدنی تجربه میکنیم، دوباره فکر کنید.
- آیا برایتان پیش آمده که بیاختیار خودتان را در یک موقعیت مکانی یا در مقابل فردی خاص مچاله کنید؟
به این پرسشها درباره ذهن آگاهی فکر کنید.
اگر جزو افرادی هستید که حواس جمعی دارید حتما پیشتر این سوالات را از خودتان پرسیده اید و توانسته اید به سرعت خودتان را جمع و جور کنید و در لحظه به خودتان و اوضاع مسلط شوید. در واقع شما بعنوان معمار بدن و ذهن خودتان از همه اتاقهای شیروانی و زیرپله و انباری ذهن خود آگاه هستید و میدانید “در اتاق کمر چه احساسی دارید.
میتوانید از ذهن آگاه به نحو احسن برای ترجمه احساستان بهره ببرید و بدن را در موقعیتی قرار دهید که بهترین حالت بدن برای لحظه حال است.
با مطالعه مقاله ذن چیست بیشتر با تمرینات مدیتیشن آشنا شوید.
5 دستاورد شگفت انگیز تمرین ذهن آگاهی چیست
1-در مسیر گذشته و آینده سرگردان نمیشوید و آرامش و ثبات ذهنی و بدنی دارید.
2-از احساسات واقعی آگاه میشوید
پس اجازه میدهید حضور پیدا کنند و مانع بروزشان نمیشوید و اگر احساسات منفی باشند که پیش از این شما را آزرده خاطر میکردند رها میشوند. در غیر اینصورت تلنبار میشوند و روزی و جایی نامناسب به شکلی نادرست بروز میکنند.
3-اطلاعات مفید از بدن دریافت میکنید.
چرخه ذهن-بدن/بدن-ذهن یادآور این است که این سیکل در چرخش مداوم است و هر دو از هم متاثر هستند ما بسیاری از رفتارهایمان بر اثر سوخت و ساز بدنی و واکنشهای شیمیایی دستگاه گوارش و خون رسانی قلب است. از طرف دیگر نحوه عملکرد سیستمهای بدنی از کیفیت کارکرد ذهنی ما متاثر است.
4- در برقراری ارتباط همدلانه با دیگران موفقید.
در اجتماعی بودن انسان شکی نیست. علت اصلی تمایل انسان به زندگی دسته جمعی صرفا رفع نیازهای جسمانی نیست بلکه نیازمند درک شدن از طرف همنوعانش است.
هیجان انگیز است که ما در بدنمان سلولهای آئینهای داریم(mirror neuron ) که کمک میکنند از تجربیات اطرافیان آگاه شویم و این سلولها فقط زمانی فعال میشوند که ما ارتباط آگاهانهای با احساسات و عواطفمان داشته باشیم.
5- احساس تعلق به جهان هستی و طبیعت
برای داشتن یک زندگی آگاهانه داشتن تجربه کاملی از احساساتی مانند عشق، همدلی، شادی، توانمندی و احساس بینش و درک ضروریست.
برخی سوالات متداول
هدف مایندفولنس یا ذهن آگاهی چیست؟
هدف هر تکنیک تمرکز حواس، رسیدن به حالت هوشیاری و آرامش متمرکز همراه با توجه عمدی به افکار و احساسات اما بدون قضاوت آنهاست. با این اقدام به ذهن اجازه داده میشود تا دوباره بر لحظه حال تمرکز کند.
3 اصل ذهن آگاهی چیست؟
قصد یا نیت از ذهن آگاهی اولین اصل آن است. داشتن توجه به لحظه حال، احساست و افکار اصل دوم ذهن آگاهیست و سومین اصل داشتن نگرش مهربانانه، کنجکاو بودن و قضاوت نکردن است
مطالب زیر را حتما بخوانید
-
ذن چیست | آموزش 3 تکنیک اثرگذار Zen یا chán
1.91k بازدید
-
آشنایی با ورزش تای چی + 3 تفاوت تای چی و چی گونک
3.43k بازدید
-
انواع یوگا چیست + معرفی 30 سبک پرطرفدار
4.78k بازدید
-
صفر تا 100 کندالینی یوگا:خطرناکترین و مهمترین فرم یوگا
9.83k بازدید
-
یوگا مبتدی | آموزش تصویری 26 حرکت یوگا در خانه
17k بازدید
-
هاتا یوگا چیست | کاملترین آموزش 5 حرکت هاتا یوگا
5.05k بازدید
دیدگاهتان را بنویسید