آموزش رقص هندی | معرفی 12 رقص کلاسیک هندی
رقص هندی چیست؟
رقص هندی در سنت باستانی آن جایگاه ویژه ای دارد. شاید تصویری که شما از رقص هندی دارید آن چیزی باشد که در سینمای هند و در فیلمهای بالیوود دیدهاید!
در حالی که مانند تعدد در الهههای باستانی انواع مختلفی از رقص در هندوستان وجود دارد که از این میان میتوان به رقص هندی جدید و رقص سنتی هندی اشاره کرد.
اگر میخواهید اطلاعات جامعی درباره تاریخچه رقص هندی، انواع رقص هندی و آموزش رقص هندی داشته باشید، تا انتهای این مقاله همراه دنس 20 باشید.
آشنایی با رقص کلاسیک هندی
خیلی از افرادی که با رسوم و فرهنگ هندیها آشنایی دارند یا به هند سفر کردهاند، به خوبی میدانند که سنت، آداب و رسوم، فرهنگ، جشنوارههای مختلف و حتی غذاهای هندی مورد توجه گردشگران جهان است.
رقص سنتی هند هنریست که همیشه به عنوان ابزاری قدرتمند برای برقراری ارتباط با خدا مطرح بوده و با وجود اینکه تنوع بالایی دارد تنها شش مدل از آن در سطح ملی شناخته میشود.
رقص هندی کلاسیک در سال 1947 در آخرین دوره زندگی مغولها و نوابها توسط روسیها انجام میشد. در همان سال هند آزادی خود را به دست آورد و جامعه هنری حس کرد میتوان همانند گذشته سنت و هنر باشکوه رقص را اجرا کند. در جریان این اتفاقات به تفاوتهای فرهنگی و سنتی هر منطقه و قبیله توجه ویژهای شد و انواع رقص هندی در قبایل اجرا گردید.
هر سبک رقص هندی بر اساس معیارهایی مانند ملیت، مذهب، نیازهای اجتماعی و حتی شیوه زندگی شکل گرفته؛ به گونهای که میتوان گفت آیینهای بومی بسیاری از کشورهای مجاور هند متاثر از سنتهای رقصان هندی میباشد.
این نوع رقصهای کلاسیک در موقعیتهای مختلف به هنگام کاشت و یا برداشت محصولات، جشن و شادمانی و یا گردهماییهای محلی اجرا میشوند. اگرچه با نگاهی به رقص هندی جدید متوجه میشوید بعضی از آنها مانند رقص هندی هیپ هاپ بیشتر کپی از سایر رقصهای خارجیست زیرا بر خلاف رقصهای سنتی هند لزوما معنا و مفهوم عرفانی را به مخاطب منتقل نمیکنند.
رقص هندی جدید از رقص معاصر الهام گرفته شده است و سعی دارد با رقص خلاقانه و ترکیب انواع رقص رایج در جهان دغدغه های موجود در مورد کلیشههای جنسیتی و فرهنگی در جامعه هندوستان را به نمایش گذارد مثلا با الهام از سبک رقص هیپ هاپ و ترکیب آن با رقص هندی حرکاتی خلق کردند.
معرفی انواع رقص هندی
1. Kuchipudi (کوچی پودی)
2. Bharatnatyam (بهاراتاناتیم)
3. Kathak (کاتاک)
4. Garba (قاربا)
5. Manipuri (مانیپوری)
6. Ghoomar (گومار)
7. Kathakali (کاتاکالی)
8. Rouf ( روف)
9. Odissi (اودیسی)
10. Bihu (بیهو)
11. Lavani (لاوانی)
12. Mohiniyattam (موهینیاتام)
خاستگاه | نام سبک رقص هندی |
Tamil Nadu (تامیل نادو ) | Bharatnatyam (بهاراتاناتیم) |
Uttar Pradesh (اوتار پرادش) | Kathak (کاتاک) |
Andhra Pradesh (آندرا پرادش) | Kuchipudi (کوچی پودی) |
Odisha (اودیشا) | Odissi (اودیسی) |
Kathakali (کرالا) | Kathakali (کاتاکالی) |
Manipur(مانیپور) | Manipuri (مانیپوری) |
Kathakali (کرالا) | Mohiniyattam (موهینیاتام) |
در ادامه با این رقصهای اصیل و جذاب بیشتر آشنا می شویم :
1. Kuchipudi
کوچی پودی را شاید بتوان سختترین شکل رقص کلاسیک در هند دانست. کوچی پودی فقط رقص نیست بلکه یک آیین کاملا مذهبی میباشد که به خدا اختصاص دارد و شامل آیینهای خاص از جمله پاشیدن آب مقدس، سوزاندن چوبهای بخور داده شده و دعا برای خدا است. مجموعه این آداب میتواند شبیه سایر عناصر ذهن آگاهی برای برقراری ارتباط آگاهانه با جهان باشد.
در گذشته این تمرین رقص هندی فقط در معابد، توسط رقصندگان مرد انجام میشد اما امروزه بانوان رقصنده بیشتر این نوع رقص را انجام میدهند.
2. Bharatnatyam
این رقص هندی جزو رقصهای کلاسیک است که با آهنگهای الهی از موسیقی کارناتیک و توسط زنان دوره باستان در معابد باستانی تامیل نادو اجرا میشود. سرچشمه آن را میتوان به ده هزار سال قبل مسیح نسبت داد. تمرکز این رقص هندی معمولا بر دست، پا و حالت چهره فرد رقصنده میباشد. درباره این رقص زیبا در مقاله انواع رقص دنیا هم مطالبی ارائه شده که مطالعه آن را پیشنهاد میکنیم.
اجرای بهاراتاناتیم :
الگویی که برای اجرای این رقص هندی طراحی شده است قدمتی بیش از صد سال دارد. چیدمان حرکاتش بیننده را با مجموعهای فرحبخش و روح نواز مواجه میکند و حس زیبایی شناختی را برمی انگیزد.
یک اجرای سنتی این رقص سنتی هندی از هفت بخش تشکیل شده است که “مارگام”(margam) نام دارد.
- آلاریپو alarippu
- جیتسورم jatiswaram
- شبدم shabdam
- وارنام varnam
- پادام padam
- تیلانا thillana
- شولوکام یا مانگالام sholkam or mangalam
امروزه اما بخشهای دیگری به این مجموعه اضافه شده، مانند:
” پوشپانجالی” (pushpanjali)،کوتوام (jatiswaram)، استودی(shabdam)، آشتاپدی (ashtapadi)، باجان (bhajan)، کیرتانا (keertana)و غیره
لباس رقص بهاراتاناتیم :
بسیار زیبا و رنگی است. در قدیم قسمتهای کمی از بدن رقصنده را میپوشاند و نوع لباسها یکسان بود و فقط رنگ و جزئیات آها را از هم متمایز میکرد. اما امروز روال تغییر کره است.
به طور کلی لباس بهاراتاناتیم دو نوع است:
- نوع اول شلوار
- نوع دوم به شکل دامن است
اما در هر دو سبک طراحی لباس طوریست که رقصنده بتواند به راحتی با موسیقی همراه شود.
لباس بانوان با گلدوزی یا نقوش مذهبی مختلفی تزئین شده است که در قدیم حتی از نخهای ابریشم و طلا در خیاطی این لباسها استفاده میشد.
شکل لباس زنان در رقص بهاراتاناتیم شبیه ساری هندی است با این تفاوت که ساری یک قطعه واحد نیست، ترکیب 6 قطعه پارچه مختلف است که با دکمه یا بند بهم متصل شدند تا برای پوشیدن مشگلی نداشته باشند.
رنگ لباسها بسیار روشن، رنگی و جذاب و چشمگیر است.
قطعات لباس شامل بلوز، شلوار، یک ساری کوتاه”پالو”، یک بادبزن بلند و یک بادبزن کوتاه و یک نشیمنگاه میباشد. بلوز معمولا هم رنگ بادبزن بلند جلوی شلوار است. هنگامی که رقصنده در حالت نیمه نشسته “اراماندی” و یا نشسته کامل “مروماندی” قرار بگیرد، چینهای جلوی شلوار و یا دامن به زیبایی باز می شود و ظاهر رقص را غنیتر میکنند.
لباس بهاراتاناتیم برای آقایان:
لباس رقصنده آقا بسیار سادهتر است. این لباس قسمت پایین تنه رقصنده را میپوشاند و بالاتنه عریان است و در بالاتنه فقط از یک جواهر ساده استفاده می شود. رقصندههای مرد از جواهرات کمتری نسبت به بانوان استفاده میکنند.
آرایش صورت در رقص بهاراتاناتیم برای خانمها و آقایان یکسان است.
گونگورو چیست؟
زنگولههایی که به دور مچ پا بسته میشوند نامهای متفاوتی دارند که رایجترین آنها gungroo میباشد و هر رقصنده برای تمرین رقص هندی به یک جفت گونگورو نیاز دارد.
گونگوروهایی به شکل صد یا دویست زنگوله وصل شده بر روی یک طناب نخی بودند که امروز جای خودشان را با پنجاه زنگوله تعبیه شده بر روی یک نوار چرمی یا پارچهای دادهاند.
ضربات هماهنگ با موسیقی و ریتم توسط پای رقصنده باعث میشود که صدای زنگوله ها هم با موسیقی مطابقت داشته باشد.
معمولا قبل از هر اجرا رقصندههای جوانتر گونگوروی خود را نزد “guru” خود میبرند تا آنها با انجام مراسمی کوچک دعای خیر خود را بدرقه راهشان کنند.
مطالعه مقاله تا اینجا نشان از علاقمندی زیاد شما به رقصیدن دارد. توصیهها و روشهایی که در مقاله آموزش آسان رقص در خانه شده است را بخوانید.
3. Kathak
کاتاک در زبان هندی از کلمه “کاتا” به معنی “داستان” ترجمه شده است و به عنوان رقص عشق هم شناخته میشود زیرا در آن همزمان زن و مرد با هم میتوانند حرکات را انجام دهند.
تمرکز اصلی تمرین رقص هندی روی مچ پاهاست و باید با ضربههای موسیقی هماهنگی داشته باشد. در رقص کاتاک تفاوتهای مختلفی را میتوان مشاهده کرد چرا که بر اساس نوع رقص در مکانهای مختلفی اجرا میشود.
4. Garba
Garbha Deep نامهای دیگر آن هستند. در “Garbha Deep” کلمه, “Garbha” سانسکریت به رحم اشاره دارد و “Deep” به چراغهای کوچک خاکی اشاره دارد که معمولاً به صورت دایرهای دور یک چراغ بزرگ یا مجسمهای از الهه شاکتی انجام می شود. معمولا این نوع رقص هندی همراه با چوب اجرا میشود.
5. Manipuri
رقص هندی مانی پوری یکی از رسمهای مردمان شمال شرقی هند است که به عنوان سمبل مهمی برای منطقه ایالت مانی پوری شناخته میشود و برای روایت رابطه عاشقانه بین خدایان هندو، رادها و کریشنا با لباسهای سنتی و آرایش مخصوص به مانی پوری انجام میشود.
6. Ghoomar
در این نوع تمرین رقص هندی افراد با پوشیدن لباسهای رنگی و زیبای هندی و همچنین جواهرات سنگین با ضربهای موسیقی میرقصند تا نشان دهنده فرمی از رقص سنتی هند باشند.
7. Kathakali
رقص هندی کاتاکالی یک رقص سنتی هند است که به معنای “داستان نویس” ترجمه میشود. این نوع رقص به عنوان مشهورترین و مذهبیترین شکل های رقص هندی است که با لباسهای سنگین و ماسکی روی صورت انجام میشود.
کاتاکالی از داستانهای ریمایانا و شیوا سرچشمه میگیرد. در مفهوم کلی این رقص بیانگر مفهوم خوب و بد است و مکالمه در تمرین رقص هندی این سبک فقط از طریق حرکات بدن و میمیک صورت نشان داده میشود.
8. Rouf
رقص روف یکی دیگر ار انواع رقص سنتی هندی است که مانند هر رقص هندی دیگری با هدف و مفهوم خاصی اجرا میشود .
روف یک رقص آرامبخش است که با موسیقی سنتی کشمیری توسط رقصندگان زن اجرا میشود. این نوع رقص توسط مردم کشمیری در جشنواره و مناسبتهای مهم اجرا میشود.
9. Odissi
رقص اودیسی به عنوان یکی از تکنیکیترین و یا حتی دشوارترین رقصهای هندی شناخته میشود که با یک داستان اسطورهای همراه است. شعری که در این نوع رقص هندی انتخاب میشود، توسط نوازندگان اجرا میشود. این نوع رقص هندی از ایالت ادیشا در بخش شرقی هند سرچشمه گرفته است.
اکثر حرکاتی که در این نوع رقص هندی انجام میشود با الهام از مجسمه سازان و بت ها متعلق به معابد باستانی هند است. بیش از 50 حرکت جذاب در این نوع رقص وجود دارد و معمولا توسط رقصندگان زن اجرا میشود؛ این در حالیست که از حدود 6 قرن پیش مردان در اجرای این قرص شرکت میکردند.
این رقص هندی میتواند به صورت تک نفره و یا گروهی توسط زنان و مردان اجرا شود. رقص ادیسی شیوه و گونههای مختلفی دارند که هرکدام دارای ویژگیهای خاص هستند. مثلا در برخی از رقصهای ادیسی رقصندگان بر این باور هستند که اگر پاهای خود را به زمین بکوبند، میتوانند ایزد بانوی زمین را برای دریافت بخشش و برکت بیدار کنند.
10. Bihu
این رقص هندی معمولا در جشنواره بیهو توسط زنان و مردمان رقصنده اجرا میشود.
شرکتکنندگان با پوشیدن لباسهاس سنتی و تکان دادن حرکات سریع این نوع رقص هندی را به نمایش میگذارند. با شروع فصل بهار معمولا رقص بیهو در سواحل شرقی هندوستان اجرا میشود.
11. Lavani
این واژه از لمه «لاوانیا» گرفته شده است که دو شکل دارد. به طور کلی میتوان گفت که لاوانی دو حالت «فلسفی» و «حساس» دارد. رقص لاوانی از ایالت امپراتوری مارتا سرچشمه گرفته است و میتوان گفت ترکیبی از موسیقی سنتی و داستانهای خدایان است. سرچشمه “لاوانی” از کلمه “لاوانیا” گرفته شده است که به معنی زیبایی است. شکل و حالت این رقص در گذشته به عنوان تقویت کننده روحیه جنگجویان در دوران جنگ در قرن ۱۸ بود.
این نوع رقص با سرعت زیاد و ضربهزدن به پاها انجام میشود و بیشتر بیانگر موضوعاتی مانند مذهب، سیاست، جامعه و حتی مفاهیم عاشقانه است. رقص لاوانی در گذشته برای عبادت در معابد محلی اجرا میشد اما اکنون یک رقص احساسیست که میتواند بیانگر موضوعات خاصی باشد.
12. Mohiniyattam
این نوع رقص در اساطیر هندی نماد “موهینی” زن لرد “ویشنو” است. به نوعی میتوان گفت که این نوع رقص به الهه زیبایی شهرت دارد و به طور سنتی توسط رقصندگان زن با موسیقی کارناتیک ، آواز خواندن و بازی یک نمایش اجرا میشود. رقص موهینی هم میتواند به سبک آهسته و هم با حرکات تند اجرا شود.
سخن پایانی
از گذشته تا به الان آموزش رقص هندی در اماکن و معابد مقدس انجام میشد. انواع رقص هندی هرکدام برای خود فلسفه خاصی دارند و در نوع خود بینظیر هستند.
در اصل انواع رقص هندی فقط به منظور سرگرمی و شادی برگزار نمیشوند و بی هدف و بیمعنا نیستند. ژست و حرکات بدن مهمترین قسمت رقصهای هندی را تشکیل میدهند و با همین حرکات میتوان مفهوم واقعی رقصندگان را متوجه شد.
درست است که امروزه رقص هندی هیپ هاپ و حرکات رقص هیپ هاپ در انواع مختلفی اجرا میشود و حتی در فیلمها هم دیده میشود؛ اما همانطور که گفته شد رقص کلاسیک هندی معنا و مفهوم خاصی را انتقال میدهد.
انواع رقص هندی دارای ریتم، حرکت، انرژی و تعامل با فضاست و در فرهنگ هندوستان به عنوان قویترین ابزار برای بیان، ارتباط و تعامل اجتماعی استفاده میشود.. برای آنها رقص یعنی شادی واقعی.
برخی سوالات متداول
قدیمی ترین و شناخته ترین رقص کلاسیک هندی کدام است؟
Bharatnatyam که قدمتش به ده هزار سال قبل مسیح نسبت داده شده با آهنگهای الهی از موسیقی کارناتیک و توسط زنان دوره باستان در معابد باستانی تامیل نادو انجام میشد. در این رقص تمرکز معمولا بر دست، پا و حالت چهره فرد رقصنده میباشد.
مشهورترین رقصهای هند کدامند؟
کاتاک و بهاراتناتیام دو نوع از رقصهای کلاسیک هند هستند.
نظر و یا هرگونه سوال شما در رابطه با آموزش رقص هندی برای ما ارزشمند است و در کمترین زمان به آن پاسخ خواهیم داد.
اگر این مقاله برای شما مفید بوده، خوشحال میشویم که آن را با دیگران به اشتراک بگذارید.
دیدگاهتان را بنویسید